 |
 |
De chauffeur
brengt ons bij Preah Khan, 3 km ten noorden van de Bayon Tempel. De
ingang ligt rechts van de weg, aan het eind van een lang pad. Zoals de
traditie het vereist, ga je binnen langs het oosten en buiten langs het
westen, Dit is meer dan een tempel, maar een echte stad van meer dan 50
ha, omringd door slotgrachten. Het is ‘de stad van het zegevierende
koninklijke fortuin’, Waarschijnlijk was er een Sanskritische school
gevestigd. Het talrijke personeel verorberde immers elke dag 10 ton
rijst. Preah Khan, te vertalen als het ‘heilige zwaard van de koning’,
doet onherroepelijk aan Ta Phrom denken, Ook hier heeft de vegetatie
zich tussen de stenen gewrongen, al is het dan in mindere mate, Preah
Khan. Redelijk wat beelden hebben de tijd doorstaan, ondanks vandalisme
en plunderingen. Ooit leefden hier 10.000 mensen, onder wie 1000
danseressen, de houten huizen lagen verspreid in het woed rond de
tempel. |
 |
Voorbij de
oostelijke ingang kom je op een geplaveide processieweg die aan beide kanten
met bas-reliëfs van Boeddha was versierd, Die werden in de 13de eeuw helaas
door de brahmanen vernield. Slechts één boeddhabeeld is aan de beeldenstorm
ontsnapt, helemaal aan het einde links, Iets verder kom je bij de beroemde
afbeelding van ‘het karnen van de melkzee’, Goden en demonen trekken aan de
mythische slang die rond de berg gekronkeld ligt, om er ambrozijn aan te
onttrekken, Na 1970 werden alle beelden gestolen. |
 |
Voorbij de tweede
poort kom je onder de indruk van de gigantische kapokbomen die het dak van
de galerij als het,ware in. een verstikkende omhelzing houden. |
 |
De binnenkant
is bedekt met basreliëfs, blinde vensters en zuilen met plantenornamenten,
Ook ontdek je er blinde deuren die met schitterende, bewerkte friezen zijn
versierd (vooral opvallend is het vertrek van Boeddha in zijn strijdwagen).
Op de deur in het midden zie je kleine, zittende boeddha’s. |
 |
Nog een
opmerkelijk tafereel: een boeddha die door demonen wordt aangevallen, boven
op de muur. hij roept de ‘godin Aarde’ ter hulp. Daarop trekt ze aan haar
haren, die zich rivieren omvormen en later tot een zee waarin alle demonen
verdrinken. |
 |
iets verder liggen de bibliotheken (die aan je linkerkant
richting uitgang, is behoorlijk indrukwekkend, met zijn zuilen over twee
verdiepingen). Dan kom je bij een opeenvolging van deuren en kleine kamers
die je uiteindelijk naar het hart van de tempel leiden waar zich een stoepa
bevindt. Let vooral op alle gaten in de muur. Neen, die zijn niet het werk
van plaatselijke, vraatzuchtige motten. De gaten dienden om metalen platen
die licht weerkaatsten, in te bevestigen. Niemand weet of de platen.
gestolen zijn of misschien gewoon nooit geplaatst werden, |
 |
 |
Lingams in drie
vormen: rond aan de onderkant voor Shiva, achthoekig voor Visbnu en
vierkant, voor Brahma. |
 |
 |
Op de latei
van de westelijke poort (aan de buitenkant) is de strijd tussen Rama en
Ravana afgebeeld. Deze tempel is hartveroverend, zeker als je hem voor
het eerst bezoekt! |
 |
 |
 |
 |